Công ty Nước sạch Hà Nội bù lỗ để công ty cổ phần có lãi?

Đi ngược quy luật thị trường

Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội (Công ty Nước sạch Hà Nội) là doanh nghiệp 100% vốn nhà nước được chuyển đổi tổ chức hoạt động theo hình thức công ty mẹ – công ty con tại Quyết định số 367/QĐ-UBND, ngày 22/01/2008 của UBND TP. Hà Nội.

Theo giới thiệu, Công ty Nước sạch Hà Nội có 21 đơn vị, gồm 12 nhà máy nước, 4 công ty liên kết và 1 công ty con. Trong đó, công ty con là Công ty Cổ phần Nước sạch số 2 Hà Nội (Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội) có vốn điều lệ là 568 tỷ đồng, cơ cấu vốn góp gồm Công ty Nước sạch Hà Nội 548,9 tỷ đồng (96,64%), còn lại hơn 19 tỷ đồng (3,36%) là các cổ đông khác.

Trụ sở chính Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội tại số 44 đường Yên Phụ, quận Ba Đình, TP. Hà Nội.

Quá trình hoạt động, giai đoạn 2021-2023, Công ty Nước sạch Hà Nội bị phản ánh có dấu hiệu bán buôn nước sạch cho Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội thấp hơn giá sản xuất, dẫn tới nguy cơ phải bù lỗ.

Cụ thể, theo phản ánh, trước thời điểm 1/7/2023, Công ty Nước sạch Hà Nội bán buôn nước sạch cho Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội với giá 3.145,68 đồng/m3; sau thời điểm 1/7/2023 là 3.146 đồng/m3. Trong khi chi phí Công ty Nước sạch Hà Nội sản xuất các năm 2021-2023, lần lượt là: 7.478 đồng/m3, 7.823 đồng/m3 và 8.685 đồng/m3.

Việc một công ty 100% vốn nhà nước bán buôn nước sạch với giá rất thấp cho một công ty cổ phần, không chỉ đi ngược quy luật thị trường, mà còn có thể dẫn tới nguy cơ thất thoát tài sản. Thực tế này có thể đánh giá phần nào từ báo cáo hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội.

Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội có lợi nhuận gộp lớn nhờ giá vốn hàng hoá thấp.

Cụ thể, năm 2021 doanh thu Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội đạt hơn 464 tỷ đồng, năm 2022 là hơn 473 tỷ đồng và năm 2023 là hơn 552 tỷ đồng; trong khi giá vốn hàng hoá lần lượt chỉ là hơn 242 tỷ đồng, hơn 255 tỷ đồng và hơn 311 tỷ đồng.

Nhờ giá vốn hàng hoá thấp, lợi nhuận gộp về bán hàng các năm của Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội khá cao, lần lượt là hơn 221 tỷ đồng, hơn 218 tỷ đồng và hơn 240 tỷ đồng. Sau khi trừ chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí bán hàng và các chi phí khác, lợi nhuận sau thuế Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội đạt lần lượt là hơn 16,5 tỷ đồng, hơn 14,1 tỷ đồng và hơn 15 tỷ đồng.

Công ty Nước sạch Hà Nội khẳng định làm đúng

Để làm rõ phản ánh của bạn đọc, ngày 4/3/2024, phóng viên Báo Công Thương đã có buổi làm việc, trao đổi với ông Trần Quốc Đạt, Trưởng phòng Thanh tra, bảo vệ, Công ty Nước sạch Hà Nội. Tại buổi làm việc, ông Trần Quốc Đạt uỷ quyền trao đổi, trả lời cho một nữ cán bộ và cho biết chịu trách nhiệm với trả lời này.

Theo nữ cán bộ Công ty Nước sạch Hà Nội, căn cứ để công ty bán buôn nước sạch thấp hơn giá sản xuất cho Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội là Thông tư liên tịch số 75/2012/TTLT-BTC-BXD-BNNPTNT (Thông tư liên tịch số 75), do Bộ Tài chính – Bộ Xây dựng – Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn ban hành ngày 15/5/2012.

Quyết định phê duyệt phương án điều chỉnh giá nước sạch sinh hoạt trên địa bàn của UBND TP. Hà Nội kể từ ngày 1/1/2024 đến 31/12/2024.

Vị nữ cán bộ này trích dẫn quy định tại Thông tư liên tịch số 75 và cho biết, việc xây dựng giá bán buôn nước sạch của Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội được xây dựng sau khi thành phố ban hành Quyết định số 3839/QĐ-UBND, về việc ban hành giá bán lẻ nước sạch cho nhân dân Thủ đô.

“Tại thời điểm ký hợp đồng với đơn vị mua buôn nước, các đơn vị đã ký hợp đồng hiệp thương phương án giá bán buôn phù hợp với quy định tại Thông tư liên tịch số 75”, đại diện Công ty Nước sạch Hà Nội khẳng định.

Nữ cán bộ Công ty Nước sạch Hà Nội giải thích thêm, giá bán nước cho Công ty Nước sạch số 2 là giá bán nước tại công xưởng nhà máy, không phải giá thành toàn bộ như bạn đọc hiểu. “Giá bán công xưởng nhà máy không bao gồm chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, và đơn vị mua buôn phải trả các khoản chi phí khác trong khâu lưu thông, ví dụ như chi phí về khấu hao mạng lưới, chi phí sửa chữa bảo dưỡng, chi phí về nhân công, các chi phí liên quan tới lãi vay….”, đại diện Công ty Nước sạch Hà Nội nói.

Theo đại diện Công ty Nước sạch Hà Nội, toàn bộ số tiền đó Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội phải chi trả. Trước khi bán cho khách hàng có thêm các chi phí đó. Công ty Nước sạch Hà Nội chỉ hiệp thương bán nước cho Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội giá bán nước tương đương với giá công xưởng sản xuất tại các nhà máy. Nó không phải giá thành toàn bộ.

Giá bán buôn nước sạch của Công ty TNHH MTV Nước sạch Hà Nội cho Công ty Cổ phần Nước sạch số 2 Hà Nội thấp hơn nhiều so với giá bán cho các công ty khác, tới 1/1/2024 mới là 4.000 đồng/m3.

Đại diện Công ty Nước sạch Hà Nội cũng khẳng định, khi liên ngành TP. Hà Nội xây dựng phương án giá bán lẻ cho nhân dân Thủ đô đã xem xét chi phí sản xuất kinh doanh của Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội, bảo đảm nguyên tắc tính đúng, tính đủ, đúng theo Thông tư liên tịch số 75 và Nghị định 117/NĐ-CP ngày 11/7/2007 của Chính phủ về sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch.

Do địa bàn cấp nước Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội chủ yếu cấp nước cho khách hàng ở nông thôn, địa bàn rộng, nhà dân cách xa nhau, họ có nguồn nước tự khai thác, nên phía địa bàn khách hàng chỉ sử dụng ở mức sinh hoạt thấp (ký hiệu SH1), ít có đối tượng kinh doanh, nên giá bán của họ thấp, chi phí đầu tư lớn, chi phí khấu hao cao. Vì vậy, để đảm bảo hài hoà giữa các doanh nghiệp cấp nước, khi xây dựng liên ngành thành phố cũng xem xét, tính toán….

“Thời điểm đó, Công ty Nước sạch Hà Nội cũng không xây dựng đề xuất giá bán buôn, theo Thông tư số 44/2021/TT-BTC ngày 18/6/2021 của Bộ Tài chính. Liên ngành tự xem xét, đánh giá sau đó xây dựng phương án giá hài hoà lợi ích, phù hợp với các đơn vị cấp nước”, đại diện Công ty Nước sạch Hà Nội cho biết.

Theo đại diện Công ty Nước sạch Hà Nội, tới Quyết định số 3541/QĐ-UBND ngày 7/7/2023 của UBND TP. Hà Nội, giá nước bán buôn cho Công ty Nước sạch số 2 Hà Nội tại thời điểm 1/7/2023 là 3.146 đồng/m3, từ 1/1/2024 tăng lên 4.000 đồng. Vì vậy, không có việc thấp hơn giá sản xuất.

Đại diện Công ty Nước sạch Hà Nội tái khẳng định, công ty không có quyền đề xuất giá bán buôn nước sạch, liên ngành phải dựa trên cơ sở hồ sơ của tất cả công ty cấp nước gửi, cũng như xem xét báo cáo tài chính 3 năm và thậm chí kể cả phương án giá bán lẻ của các công ty, sau đó mới cân đối lợi thế từng đơn vị, hài hoà để trình UBND TP. Hà Nội quyết định vấn đề này.

“Đến năm 2024, giá của liên ngành cũng chỉ 4.000 đồng/m3, rất phù hợp để bảo đảm đơn vị cấp nước có lợi nhuận ở mức hợp lý”, đại diện Công ty Nước sạch Hà Nội nhận định.