Thu hút FDI và câu chuyện “đất lành, chim đậu”

“Trong Đông Nam Á, Việt Nam là nơi đầu tư an toàn. Đây là lý do mà các doanh nghiệp Nhật Bản lựa chọn Việt Nam làm điểm đến để hợp tác đầu tư”, ông Onaga Masaru – Chủ tịch Công ty Cổ phần Onaga chia sẻ trong bài phát biểu tại lễ ký thỏa thuận hợp tác để hình thành Tổ hợp Techno-Park Việt Nam – Nhật Bản tại Khu công nghiệp hỗ trợ Nam Hà Nội (HANSSIP) diễn ra ngày 20/2.

Trong số 10 doanh nghiệp hội viên ngành hàng không thuộc Hiệp hội Kobe Aero Network (KAN) (Nhật Bản) tham gia lễ ký thỏa thuận hợp tác lần này có cả doanh nghiệp đã đầu tư, sản xuất tại Việt Nam và cũng có những doanh nghiệp lần đầu tiên đến Hà Nội để kiểm tra thị trường và tìm kiếm cơ hội hợp tác đầu tư.

Tuy nhiên, điểm chung của các doanh nghiệp này đó đều là các doanh nghiệp có kinh nghiệm lâu năm chuyên sản xuất linh kiện máy bay, robot, tàu cao tốc, cơ khí cao… và có nhiều đối tác khách hàng tại các quốc gia trên thế giới.

Lý do để các doanh nghiệp này đến Việt Nam được ông Onaga Masaru cho hay: “Dân số tại Nhật Bản đang già hóa và nguồn nhân lực tại Nhật Bản đang giảm. Do đó, chúng tôi tìm hướng đầu tư ra nước ngoài. Tại Việt Nam, nơi có lực lượng lao động trẻ dồi dào, nhiệt huyết. Trong Đông Nam Á, Việt Nam là nơi đầu tư an toàn.

Trong bối cảnh nguồn nhân lực làm cho các doanh nghiệp tại Nhật Bản đang giảm, chúng tôi cần tìm đến các nước đang có dân số trẻ, đang trên đà phát triển. Nghiên cứu và tìm hiểu, chúng tôi đã lựa chọn Việt Nam để cùng phối hợp với các doanh nghiệp Việt Nam để đầu tư, sản xuất, cung ứng chuỗi linh kiện cho thị trường toàn cầu”.

Mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản đã diễn ra từ lâu. Do đó, điều mà ông Onaga Masaru mong muốn đó là các doanh nghiệp của Nhật Bản cùng với các doanh nghiệp Việt Nam liên kết sản xuất các sản phẩm công nghiệp hỗ trợ với hàm lượng công nghệ cao thế hệ mới phù hợp với cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, đặc biệt tham gia và chuỗi sản xuất toàn cầu của Nhật Bản.

Theo Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), trong bức tranh chung của 143 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam thì Nhật Bản đứng thứ 3 với khoảng 5.300 dự án và với 74 tỷ USD, trong đó, hơn 70% số này là thuộc ngành công nghiệp.

Trong bối cảnh thu hút FDI sụt giảm mạnh trên phạm vi toàn cầu và trong khu vực, các nước láng giềng như Malaysia, Thái Lan… có tỷ lệ giảm mạnh hơn Việt Nam rất nhiều.

Các yếu tố giúp Việt Nam trở nên hấp dẫn gồm: Sự ổn định chính trị; kinh tế đạt mức tăng trưởng dương trong bối cảnh hầu hết các nước tăng trưởng âm do đại dịch Covid-19 cùng với khó khăn kinh tế toàn cầu và cả những rủi ro chính trị khó đoán định; dân số gần 100 triệu dân, cùng với lực lượng lao động dồi dào, Việt Nam được coi là thị trường tiêu thụ lớn.

Để giữ chân và thu hút thêm nhiều nhà đầu tư nước ngoài, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương của Việt Nam đã, đang và sẽ tiếp tục nâng cao hiệu quả chính sách, hoàn thiện môi trường đầu tư.

Trước đó, trong Báo cáo sơ bộ về "Khảo sát thực trạng các doanh nghiệp Nhật Bản tại nước ngoài năm tài chính 2023" do Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JETRO) thực hiện khi được hỏi về tình hình đầu tư kinh doanh tại Việt Nam cho hay, 56,7% doanh nghiệp Nhật Bản cho biết họ có kế hoạch mở rộng kinh doanh trong 1-2 năm tới. Con số này cao hơn mức trung bình của ASEAN là 47,5% và chỉ đứng sau Lào (63,3%).

Lượng khách đến JETRO tìm kiếm cơ hội đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam tiếp tục tăng cao. Điều này cho thấy các nhà đầu tư Nhật Bản vẫn dành sự quan tâm rất cao đến thị trường Việt Nam.

Ngành công nghiệp hỗ trợ sẽ tạo ra hàng triệu việc làm mới và là “thị trường còn bỏ ngỏ” đầy tiềm năng để các doanh nghiệp Việt Nam tham gia chiếm lĩnh và góp phần đưa kinh tế Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình.

Việc hợp tác cùng nhau nghiên cứu - ứng dụng và sản xuất các sản phẩm linh kiện nói chung và linh kiện ngành hàng không vũ trụ nói riêng của các doanh nghiệp Nhật Bản – Hiệp hội Kobe Aero Network (KAN) và doanh nghiệp Việt Nam – Hiệp hội các doanh nghiệp ngành công nghiệp hỗ trợ Hà Nội là cụ thể hóa hợp tác giữa Chính phủ hai nước.

Các doanh nghiệp Nhật Bản và Việt Nam có đầy đủ tiềm lực – khả năng – kinh nghiệm – lao động và hạ tầng để cùng nhau hợp tác sản xuất, cùng nhau tham gia chuỗi sản xuất Nhật Bản và toàn cầu.

Các chuyên gia nhận định, không có bí kíp thần kỳ nào để thu hút FDI. Điều quan trọng nhất là Việt Nam từng bước cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao hiệu quả và tính minh bạch của các thủ tục hành chính, phát triển cơ sở hạ tầng, bồi dưỡng nguồn nhân lực công nghiệp trình độ cao và thúc đẩy các ngành công nghiệp hỗ trợ.

Việc nhiều nhà đầu tư Nhật Bản và từ các quốc gia khác có kế hoạch mở rộng kinh doanh tại Việt Nam là minh chứng cho câu chuyện “đất lành, chim đậu”.