Hà Giang: Nâng cao sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số

Hiệu quả từ mô hình sinh kế nuôi dê

Là người dân tộc Dao, sinh sống tại xã Tiên Nguyên - xã đặc biệt khó khăn của huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang - chị Trương Thị Nhầu (sinh năm 1995) chia sẻ, từ trung tâm xã Tiên Nguyên đi về thôn Hồng Sơn, nơi gia đình chị Nhầu sinh sống chỉ vài km nhưng đường đi cheo leo, dốc đứng, nhiều đoạn đường chỉ vừa đủ cho một chiếc xe máy đi qua.

Chỉ với số vốn vay 5 triệu đồng nhưng đã giúp nhiều phụ nữ dân tộc thiểu số tại Hà Giang phát triển kinh tế để từng bước thoát nghèo

Là hộ nghèo, tài sản của cả nhà chỉ có hai con trâu thì tháng 8/2022, cả hai con đều bị lũ cuốn trôi. Một năm sau, tháng 9/2023, chị Nhầu được giới thiệu tham gia nhóm sinh kế nuôi dê, nhóm nằm trong dự án “Nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ Việt Nam” (Dự án AWEEV) do Tổ chức CARE quốc tế tại Việt Nam triển khai.

Tham gia nhóm, chị Nhầu được hỗ trợ vay 5 triệu đồng không tính lãi để mua hai con dê giống về chăn nuôi. Nhờ những chị em tham gia trước chia sẻ kinh nghiệm, việc chăn nuôi dê của vợ chồng chị Nhầu khá thuận lợi. Chưa đầy 9 tháng sau, từ hai con dê giống ban đầu đã sinh thêm được 5 dê con. Với giá dê hiện tại khoảng 125.000 đồng/kg, chị Nhầu vui mừng vì đã có một số vốn kha khá tích luỹ được từ số tiền vay 5 triệu ban đầu.

Ngoài chị Nhầu, trong nhóm sinh kế dê thôn Hồng Sơn đã có nhiều thành viên khác được vay vốn. Dự án của tổ chức CARE hỗ trợ 40 triệu đồng, mỗi chị em được vay tối đa 5 triệu đồng, vay quay vòng. Các hộ được vay trong thời hạn 18 tháng, chia làm hai lần trả gốc để dành cho các chị em khác vay. Số dê giống mua về đều sinh trưởng rất tốt và tăng đàn nhanh.

Thôn Thượng Bình là một trong những vùng trồng chè nổi tiếng ở Quang Bình, tỉnh Hà Giang. Thấy tiềm năng của thị trường chè và những cách có thể làm để cải thiện thu nhập của người trồng chè nên chị Hủng Thị Dạng, người phụ nữ dân tộc Pà Thẻn (sinh sống tại thôn Thượng Bình, xã Yên Thành, huyện Quang Bình) đã nghĩ tới việc mở xưởng chế biến chè thành phẩm. Đầu năm 2023, CARE tổ chức cuộc thi hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, chị Hủng Thị Dạng mạnh dạn tham gia và thuyết phục được ban tổ chức hỗ trợ một phần chi phí, máy móc thiết bị và đào tạo kỹ thuật chế biến chè.

Chị Hủng Thị Dạng chia sẻ, trước khi làm về chè chế biến thành phẩm, thu nhập của tôi chỉ khoảng 3 - 4 triệu đồng/tháng. Nhưng hiện nay, trừ hết chi phí, thu nhập mỗi tháng của tôi cũng được 7 - 8 triệu đồng. Kinh tế khởi sắc hơn.

Xã Yên Thành còn có nhóm tiết kiệm tự quản thôn Yên Lập, được thành lập vào tháng 6-2023 với 18 thành viên là phụ nữ dân tộc Tày trong thôn. Vào ngày 7 hàng tháng, các cuộc họp tiết kiệm và cho vay định kỳ được tổ chức. Dự án AWEEV cung cấp vốn sinh kế cho nhóm 30 triệu đồng, nhờ đó, đợt đầu tiên 10 hộ được vay vốn quay vòng không lãi suất trong sáu tháng để phát triển đàn vịt nuôi.

Nâng cao vị thế của người phụ nữ dân tộc thiểu số

Chị Nguyễn Thị Quyên - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Quang Bình - cho biết huyện có 6/15 xã nằm trong vùng dự án của CARE. Đây đều là những xã khó khăn, có những thôn, bản còn chưa có điện lưới.

Chị Hủng Thị Dạng bên cạnh chiếc máy sao trà được CARE tài trợ.

Sau khi dự án của CARE triển khai đã tác động rất lớn đến việc phát triển phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn huyện, nhất là góp phần xoá đói giảm nghèo cho đồng bào dân tộc thiểu số. Năm 2022, tỉ lệ hộ nghèo toàn huyện là 15,08%; đến cuối 2023 giảm còn 9,24%. Tỉ lệ hộ cận nghèo năm 2022 là 11,32%, nay còn 7,83%.

Cũng theo chị Nguyễn Thị Quyên, dự án của Tổ chức CARE đã tác động đến mọi mặt của người phụ nữ, hỗ trợ chị em tư liệu sản xuất như máy thái chuối, bếp tiết kiệm củi, xây dựng các điểm trường để các bà mẹ bớt thời gian việc nhà, bớt thời gian chăm con để có thời gian làm kinh tế gia đình.

Hiện trong 6 xã có 32 nhóm sinh kế, tín dụng tiết kiệm tự quản với 732 thành viên, đã cho 147 chị vay, với số tiền tiết kiệm hằng năm lên đến gần 1 tỷ đồng. Dự án còn giúp các chị em có những ý tưởng kinh doanh mới chỉ ấp ủ hình thành nên các kế hoạch xây dựng. Nhiều chị đã thành công từ ý tưởng khởi nghiệp này.

Chia sẻ về việc hỗ trợ sinh kế cho phụ nữ vùng cao, ông Nguyễn Đức Thành - Quản lý các dự án phát triển tổ chức CARE quốc tế tại Việt Nam - cho biết: Dự án “Nâng quyền kinh tế của phụ nữ dân tộc thiểu số” (AWEEV) được triển khai trong giai đoạn 2021 - 2025, hướng đến hỗ trợ 2.635 phụ nữ và nam giới dân tộc thiểu số ở 6 xã của tỉnh Hà Giang và 3 xã của tỉnh Lai Châu với tổng kinh phí thực hiện trên 4,5 triệu đô la Canada.

Riêng tại Hà Giang, dự án đã được triển khai tại 6 xã, thị trấn của huyện Quang Bình với mục tiêu cải thiện đời sống kinh tế cho phụ nữ nông thôn nghèo, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số.

Tính đến cuối tháng 5/2023, dự án đã hỗ trợ được 6 tổ nhóm với sự tham gia của 150 phụ nữ dân tộc thiểu số thực hiện mô hình sinh kế nuôi gà, lợn, dê và trồng lạc. Hiện nay, các mô hình sinh kế do dự án tài trợ vẫn đang được triển khai và phát triển tốt, góp phần cải thiện thu nhập, kinh tế hộ gia đình của phụ nữ dân tộc thiểu số.