Khi nghệ nhân kể chuyện gốm trên sóng livestream

Câu chuyện làng nghề được kể từ chính người làm nghề

Tối 20/12/2025, tại Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội), Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp UBND TP. Hà Nội tổ chức Ngày hội livestream OCOP trong khuôn khổ Lễ khai mạc Festival OCOP Việt Nam 2025, với sự đồng hành của TikTok Shop. Sự kiện đánh dấu bước đi mới trong việc đưa sản phẩm làng nghề truyền thống tiếp cận người tiêu dùng thông qua nền tảng số.

Giữa không gian di sản nghìn năm tuổi, một “phiên chợ số” đặc biệt đã diễn ra khi các nghệ nhân làng nghề trực tiếp livestream, giới thiệu sản phẩm, chia sẻ câu chuyện nghề và mở ra hướng tiêu thụ mới cho thủ công mỹ nghệ Việt Nam.

Điểm nhấn của đêm khai mạc là phiên livestream của nghệ nhân Vũ Như Quỳnh, chủ thương hiệu Gốm Vạn An Lộc, truyền nhân đời thứ 16 của làng gốm Bát Tràng, kết hợp cùng KOLs Anh Đoại Đến Đây (Việt Anh). Phiên live không chỉ thu hút người xem bởi sản phẩm gốm thủ công, mà còn bởi những câu chuyện chân thực về hành trình giữ nghề qua nhiều thế hệ.

Không đơn thuần là hoạt động bán hàng, livestream trở thành không gian đối thoại trực tiếp giữa nghệ nhân và người tiêu dùng. Tại đây, nghệ nhân Vũ Như Quỳnh chia sẻ những bí quyết làm gốm thủ công truyền thống, cách nhận biết sản phẩm gốm chất lượng trên thị trường, cũng như góc nhìn về tương lai của làng gốm Bát Tràng trong bối cảnh chuyển đổi số.

Theo nghệ nhân, khi làng nghề hiện diện trên nền tảng số, sản phẩm thủ công mỹ nghệ không còn bị giới hạn trong phạm vi cửa hàng hay hội chợ, mà có thể tiếp cận người tiêu dùng cả nước, thậm chí vươn ra thị trường quốc tế thông qua livestream và các kênh thương mại điện tử.

Phiên livestream OCOP ghi nhận kết quả tích cực với hàng triệu lượt tiếp cận, có thời điểm duy trì từ 2.000-3.000 người xem cùng lúc. Quan trọng hơn các chỉ số, hoạt động này cho thấy sức hút của những câu chuyện thật khi được kể bởi chính người làm nghề, giúp người tiêu dùng hiểu rõ hơn giá trị văn hóa, lịch sử gắn với mỗi sản phẩm thủ công.

Song song với các hoạt động tại sự kiện, nghệ nhân Vũ Như Quỳnh cũng đang xây dựng kênh TikTok cá nhân “Quỳnh chuyện Nghề Gốm” để chia sẻ về đời sống làng gốm Bát Tràng, quy trình tạo tác sản phẩm và những lát cắt văn hóa làng nghề. Đây được xem là một hình thức lưu giữ và lan tỏa giá trị nghề truyền thống trong không gian số.

Từ câu chuyện tại Festival OCOP 2025 cho thấy, khi nghệ nhân làng nghề trực tiếp tham gia livestream, câu chuyện nghề được lan tỏa mạnh mẽ hơn, góp phần đưa sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam tiếp cận thị trường rộng lớn trong và ngoài nước. Livestream không thay thế truyền thống, mà trở thành công cụ hỗ trợ hiệu quả để gìn giữ, phát huy giá trị làng nghề trong thời đại số.

Livestream ‘cầu nối’ đưa thủ công mỹ nghệ vươn ra thị trường rộng lớn

Làng gốm Bát Tràng (Hà Nội) là một trong những làng nghề lâu đời nhất của Việt Nam, với lịch sử hơn 700 năm hình thành và phát triển. Theo các tư liệu lịch sử, từ thế kỷ XIV, các dòng họ làm gốm đã tụ hội về bên bờ tả sông Hồng, tận dụng nguồn đất sét trắng chất lượng cao và lợi thế giao thương đường thủy để lập nghiệp, đưa Bát Tràng sớm trở thành trung tâm sản xuất gốm nổi tiếng của Đại Việt.

Trong suốt nhiều thế kỷ, gốm Bát Tràng không chỉ là sản phẩm tiến vua, được sử dụng trong cung đình và các công trình tín ngưỡng, mà còn là mặt hàng xuất khẩu quan trọng, theo các tuyến hàng hải đến Nhật Bản, Trung Quốc, Đông Nam Á, Tây Á và châu Âu. Mỗi sản phẩm mang đậm dấu ấn văn hóa Việt qua dáng vóc, hoa văn và màu men, góp phần tạo nên giá trị di sản đặc sắc của thủ công mỹ nghệ Việt Nam.

Bằng bàn tay tài hoa và sự sáng tạo không ngừng của nghệ nhân, Bát Tràng đã hình thành nhiều dòng men đặc trưng như men rạn, men lam cổ, men ngọc, men tro, men hỏa biến…, trở thành biểu tượng không thể thay thế trong nghệ thuật gốm Việt. Đến nay, làng nghề có hàng trăm cơ sở sản xuất, hàng nghìn lao động, cùng đội ngũ nghệ nhân đông đảo, trong đó có nhiều nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú, tiếp tục kết hợp kỹ thuật truyền thống với công nghệ mới để đưa sản phẩm ra thị trường trong nước và quốc tế.

Theo bà Hà Thị Vinh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, Chủ tịch Hội Thủ công mỹ nghệ và Làng nghề Hà Nội, gốm Bát Tràng có lợi thế lớn nhờ sự đa dạng về mẫu mã, từ các dòng sản phẩm truyền thống như chum, vại, bình, bộ ấm chén, gốm thờ… đến các sản phẩm decor, nội thất gốm mang phong cách hiện đại, phù hợp thị hiếu của thị trường Mỹ, châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Đông. Những dòng men đặc trưng đã trở thành “dấu hiệu nhận diện” riêng của gốm Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Hiện nay, gốm Bát Tràng đang được xuất khẩu mạnh sang châu Âu, Bắc Mỹ và nhiều thị trường châu Á, nhờ tính thẩm mỹ cao, mỗi sản phẩm mang “hơi thở thủ công”, giá thành cạnh tranh và sự độc đáo trong thiết kế. Tuy nhiên, làng nghề cũng đối mặt với không ít thách thức về tiêu chuẩn xuất khẩu, xây dựng thương hiệu và marketing quốc tế.

Trong bối cảnh đó, việc đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tiêu chuẩn hóa sản xuất và ứng dụng chuyển đổi số, từ xây dựng showroom trực tuyến, sàn thương mại điện tử xuyên biên giới đến kể câu chuyện làng nghề bằng video, livestream, đang được xem là hướng đi quan trọng, giúp gốm Bát Tràng tiếp tục khẳng định vị thế và vươn xa hơn trên thị trường quốc tế.

Chuyên gia thủ công mỹ nghệ Vũ Hy Thiều:

Khi nghệ nhân làng nghề lên livestream, câu chuyện làng nghề được lan tỏa, giá trị thủ công mỹ nghệ được khẳng định và con đường đưa sản phẩm Việt vươn ra thị trường trong nước và quốc tế trở nên rõ nét hơn. Livestream không thay thế truyền thống, mà trở thành “bệ đỡ” mới để truyền thống tiếp tục được gìn giữ và phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.