Gia Lai nỗ lực vực dậy vùng cây xuất khẩu sau bão số 13

Bão số 13 (Kalmaegi) quét qua khu vực phía Tây tỉnh Gia Lai đã để lại thiệt hại nặng đối với các vùng sản xuất nông nghiệp. Dù không nằm ở tâm bão, nhiều xã vẫn hứng gió giật mạnh khiến những vườn cây công nghiệp và cây ăn quả có giá trị cao bị quật ngã hàng loạt.

Trong khi nhiều diện tích chuối chuẩn bị vào vụ thu hoạch, hồ tiêu đang thời kỳ mang trái hay chanh dây sắp bước vào lứa bói, chỉ sau một đêm đã trở thành cảnh nghiêng ngả, gãy đổ. Người dân và doanh nghiệp giờ đây đang cùng nhau bước vào cuộc chạy đua khôi phục để giữ lại nguồn nông sản xuất khẩu chủ lực của tỉnh.

Thiệt hại trên những vùng chuyên canh

Những ngày giữa tháng 11, dọc tuyến đường vào xã Kon Gang, màu xanh bạt ngàn đặc trưng của vùng cây ăn quả đã nhường chỗ cho hình ảnh những rẫy chuối trơ gốc, tiêu đổ rạp và cà phê bật rễ. Người dân cho biết, sức gió lớn từ hoàn lưu bão đã kéo dài nhiều giờ, đủ để những trụ tiêu lâu năm cũng không trụ nổi.

Tại vùng trồng của Công ty cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Hưng Sơn, hàng chục công nhân được huy động sinh hoạt ngay tại rẫy từ sáng sớm. Tiếng cưa máy, tiếng kéo cắt, tiếng người hối nhau dựng cây tạo thành một nhịp độ khẩn trương hiếm thấy. Hơn 40 ha chuối già Nam Mỹ đang trong thời điểm siết buồng chuẩn bị xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc nay bị gió bão đánh quỵ hoàn toàn.

Ông Nguyễn Quang Anh, Chủ tịch HĐQT Công ty chia sẻ với giọng đầy tiếc nuối: “Chỉ còn vài tuần nữa là vào vụ thu hoạch lớn nhất năm, thế nhưng gió mạnh đã cuốn phăng mọi kế hoạch. Không chỉ mất sản lượng, chúng tôi còn phải tính lại toàn bộ tiến độ xuất khẩu để kịp đáp ứng hợp đồng”.

Trên rẫy nhà ông Ngô Công Thanh (thôn 2, xã Kon Gang), khoảng 500 trụ tiêu trong tổng số 1.500 trụ bị gãy đổ hoặc hư hại nặng. Xen giữa hai héc ta cà phê đang chuẩn bị thu hái, những vệt cây đổ dài tạo thành khoảng trống lõm sâu như những vết thương chưa thể khép miệng. “Chưa biết thiệt hại cuối cùng thế nào, nhưng giảm năng suất là điều không thể tránh khỏi”, ông Thanh bộc bạch.

Thống kê sơ bộ từ ngành nông nghiệp tỉnh cho thấy, 11.861 ha cây trồng bị ảnh hưởng, trong đó có hơn 11.800 ha cây hằng năm bị ngập úng hoặc đổ ngã, mức thiệt hại trải rộng trên nhiều huyện.

Giữ vững vùng nguyên liệu xuất khẩu

Sau bão, điều mà nhiều doanh nghiệp lo lắng không chỉ là thiệt hại trước mắt mà còn là việc duy trì ổn định vùng nguyên liệu để giữ thị trường xuất khẩu. Với các mặt hàng chủ lực như chuối già Nam Mỹ, hồ tiêu, cà phê, chanh dây… bất kỳ biến động nào về sản lượng cũng có thể khiến doanh nghiệp mất lợi thế cạnh tranh.

Nhận định rủi ro thiên tai ngày càng khó lường, nhiều đơn vị đã lên kế hoạch tăng cường trồng bổ sung để giãn rủi ro; đầu tư hệ thống giá đỡ chống gió cho cây ăn quả; chuẩn bị nguồn giống phục hồi và xây dựng các quy trình canh tác an toàn sinh học để hạn chế thiệt hại lan rộng sau mưa bão.

Ngay khi hoàn lưu bão rút, chính quyền các địa phương đồng loạt triển khai lực lượng kiểm tra thực địa, thống kê từng diện tích, từng loại cây. Nhiều nơi phải dùng xe cơ giới để mở đường vào rẫy vì cây đổ chắn lối. Các doanh nghiệp, hợp tác xã cũng lập tức đưa công nhân trở lại sản xuất, ưu tiên phát dọn cây đổ và dựng lại những diện tích còn có khả năng phục hồi.

Theo bà Nguyễn Thị Tố Trân, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Gia Lai, công tác khôi phục đã được triển khai ngay trong “thời gian vàng”. Đối với cây ăn quả, hồ tiêu, cà phê, quan trọng nhất là khơi hệ thống thoát nước, dựng lại cây bị nghiêng, cắt bỏ cành hư hại và bổ sung phân hữu cơ.

Sở cũng yêu cầu Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tăng cường dự báo sâu bệnh sau bão, giai đoạn mà bệnh thối rễ, xì mủ, loét thân dễ bùng phát nhất. Trung tâm Khuyến nông được điều động về cơ sở hướng dẫn kỹ thuật, tập huấn nhanh cho nông dân trong vùng bị thiệt hại nặng.

“Nếu đồng bộ các giải pháp từ chăm sóc, phòng bệnh đến cơ giới hóa thu hoạch, người dân sẽ sớm ổn định sản xuất, bảo đảm nguồn cung cho thị trường Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026”, bà Trân nhấn mạnh.

Thiên tai khiến nhiều khu vực sản xuất ở Tây Gia Lai bị ảnh hưởng nặng song thay vì hoang mang, người dân và doanh nghiệp đang cho thấy một tinh thần rất rõ: Không để mất mùa, không để đứt gãy vùng nguyên liệu. Gia Lai đang nỗ lực hồi sinh sau bão và đó cũng là cách tỉnh giữ nhịp tăng trưởng nông nghiệp, bảo vệ thương hiệu của những sản phẩm đang vươn ra thế giới.