Cách mạng số mở lối cho HTX trẻ ở Gia Lai tiêu thụ hàng trăm tấn nông sản

Cách đây 5 năm, khi HTX Nông nghiệp Thanh niên Hoài Ân chính thức đi vào hoạt động, nhiều người dân trong vùng trung du Hoài Ân, Ân Tường, Vạn Đức, Kim Sơn và Ân Hảo vẫn còn loay hoay với tình trạng “được mùa mất giá”, phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái trong những vụ thu hoạch bưởi da xanh, dừa xiêm, bơ, cam hay quýt.

Mở bước ngoặt trong sản xuất

Dù vùng đất Hoài Ân cũ được xem là một trong những “thủ phủ” cây ăn quả ở phía đông tỉnh Gia Lai, nhưng tình trạng sản xuất nhỏ lẻ, thiếu liên kết, thiếu tiêu chuẩn kỹ thuật, chưa có thị trường ổn định đã khiến thu nhập của HTX, nông dân luôn trồi sụt.

Chính trong bối cảnh đó, sự ra đời của HTX Nông nghiệp Thanh niên Hoài Ân, một HTX quy tụ lực lượng thanh niên am hiểu kỹ thuật và tư duy kinh tế thị trường, đã tạo ra một bước ngoặt đáng kể.

Ngay từ những ngày đầu thành lập, Ban giám đốc HTX xác định đổi mới tư duy sản xuất phải bắt đầu từ việc chuyển đổi phương thức canh tác truyền thống sang sản xuất hữu cơ.

Việc tuyên truyền, vận động người dân không hề dễ dàng, nhưng với sự kiên trì, HTX đã thu hút được 170 hộ tham gia sản xuất rau, củ, quả theo định hướng hữu cơ.

Điểm đột phá quan trọng nằm ở cơ chế “ứng trước, thu hồi, không tính lãi” mà HTX vận dụng, giúp nông dân được tiếp cận giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật hữu cơ với giá gốc. Đến khi thu hoạch, HTX mới thu hồi chi phí, đồng thời bao tiêu toàn bộ sản phẩm.

Mối quan hệ hợp tác dựa trên niềm tin, cùng chia sẻ rủi ro và trách nhiệm của HTX với các hộ liên kết đã mở ra một phương thức sản xuất mới, nơi người nông dân không còn đơn độc.

Thành công trong mô hình liên kết của HTX thể hiện rõ qua những con số đầy ấn tượng. Từ đầu năm đến tháng 11/2025, HTX đã thu mua gần 200 tấn rau, củ và gần 500 tấn trái cây các loại. Nông sản của HTX không còn dừng lại ở thị trường địa phương mà đã tiếp cận hệ thống siêu thị, cửa hàng nông sản sạch, trường học và trung tâm nuôi dưỡng người tâm thần Hoài Nhơn.

Đặc biệt, bưởi da xanh Hoài Ân đã có mặt tại Co.opmart và nhiều chuỗi cửa hàng thực phẩm sạch ở Gia Lai, Quảng Ngãi, Đà Nẵng và được phân phối trên sàn thương mại điện tử Postmart.

Mang lại lợi ích kép

Thành viên HTX Nông nghiệp Thanh niên Hoài Ân không chỉ bán được hàng với giá ổn định mà còn được nâng cao trình độ canh tác an toàn, tiêu chuẩn hóa quy trình sản xuất, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong thu nhập và tư duy canh tác.

Điều làm nên bản sắc riêng của HTX Nông nghiệp Thanh niên Hoài Ân chính là lực lượng lãnh đạo và lao động trẻ. Ban giám đốc gồm 7 người, trong đó có 4 người tốt nghiệp đại học chuyên ngành trồng trọt, chăn nuôi, quản trị kinh doanh.

Những thành viên còn lại tuy chỉ học hết phổ thông nhưng thạo nghề, trách nhiệm và đặc biệt năng động trong triển khai các dịch vụ mới như lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt, cung cấp cây cảnh quan cho các xã.

HTX còn là “điểm đến” của nhiều thanh niên sau khi tốt nghiệp đại học, lựa chọn trở về quê thay vì tìm việc ở thành phố. Nhờ vậy, HTX có đủ đội ngũ để phát triển sản phẩm OCOP, thiết kế bao bì mẫu mã, mở rộng thị trường và gia tăng giá trị thương hiệu.

Số hóa là chìa khóa giúp HTX mở cánh cửa thị trường cho nông sản của thành viên.

Tinh thần đổi mới sáng tạo trong HTX còn thể hiện rõ trong việc số hóa sản xuất và quản lý. Để hướng dẫn kỹ thuật cho 170 hộ thành viên, HTX thiết lập nhiều nhóm Zalo dành riêng cho từng loại cây trồng.

Thông qua các nhóm công nghệ, kỹ sư trẻ của HTX hướng dẫn chi tiết thời điểm bón phân, loại phân cần dùng, cách chăm sóc phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng. Khi cây trồng bị sâu bệnh, nông dân chỉ cần chụp ảnh gửi vào nhóm, chuyên gia của HTX sẽ “bắt bệnh” và đề xuất biện pháp xử lý.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin đơn giản nhưng hiệu quả này đã rút ngắn đáng kể thời gian hỗ trợ kỹ thuật, tối ưu hóa quy trình sản xuất và hạn chế rủi ro cho thành viên, nông dân liên kết của HTX.

Đáng chú ý, HTX Thanh niên Hoài Ân hiện cũng đang triển khai đồng bộ hệ thống tưới nhỏ giọt kết hợp bón phân tự động cho toàn bộ diện tích. 3 tháng gần đây, HTX ứng dụng phần mềm của Nhật Bản, gán mã QR cho từng sản phẩm từ lúc gieo trồng đến thu hoạch.

Khi người tiêu dùng quét mã, toàn bộ thông tin về hộ sản xuất, quy trình chăm sóc, tiêu chuẩn phân bón, thuốc hữu cơ được hiển thị minh bạch. Việc số hóa này không chỉ nâng cao niềm tin của thị trường mà còn giúp HTX xây dựng hồ sơ truy xuất nguồn gốc theo chuẩn quốc tế, yếu tố quan trọng trong việc mở rộng tiêu thụ vào hệ thống phân phối quy mô lớn.

Không dừng lại ở rau củ, HTX táo bạo đầu tư vào trồng dưa lưới trong nhà màng trên diện tích 2.000 m2, với vụ đầu tiên trồng 7.500 gốc và thu hoạch thành công. Dù chịu thiệt hại nặng nề do bão số 13 làm sập toàn bộ hệ thống nhà màng, HTX vẫn khẩn trương khôi phục để kịp thời sản xuất vụ dưa Tết.

Chính tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám vượt khó ấy tạo nên bản chất của một mô hình HTX khởi nghiệp nông nghiệp hiện đại, nơi tư duy đầu tư dài hạn và quản trị rủi ro được đặt lên hàng đầu.

Nhìn từ trường hợp HTX Thanh niên Hoài Ân, có thể thấy rõ tinh thần của Nghị quyết 57 đang khơi dậy trong khu vực kinh tế hợp tác. Nghị quyết nhấn mạnh việc thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, coi đây là động lực đột phá để phát triển kinh tế xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Trong tương lai, nếu các địa phương tiếp tục phát huy tinh thần của Nghị quyết 57, tăng cường hỗ trợ chuyển đổi số, đào tạo nhân lực, liên kết thị trường và đổi mới cơ chế khuyến khích, phong trào thanh niên khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo với mô hình HTX sẽ ngày càng nhiều, trở thành động lực quan trọng của tăng trưởng xanh và phát triển bền vững trên cả nước.

Đông Phong