883.000 hộ kinh doanh bị tác động bởi chính sách thuế mới

Ngày 12/11, Cục Thuế (Bộ Tài chính) cho biết đến tháng 10/2025, cả nước có khoảng 3,83 triệu hộ kinh doanh. Trong đó, 1,7 triệu hộ (44,4%) doanh thu dưới 200 triệu đồng sẽ được tiếp tục miễn thuế; 883.000 hộ (23%) doanh thu từ 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng là nhóm chịu tác động chính khi bỏ thuế khoán; 39.000 hộ (1%) doanh thu trên 3 tỷ đồng đã áp dụng kê khai nên ít bị ảnh hưởng.

Cục Thuế cho biết tín hiệu tích cực trong thời gian qua được Cục Thuế ghi nhận là có 18.000 hộ kinh doanh chuyển từ thuế khoán lên thuế kê khai.

Tại tọa đàm trực tuyến "Thay đổi mô hình quản lý thuế, hộ kinh doanh cần lưu ý gì?", tổ chức ngày 12/11, đánh giá về sự chuẩn bị của hộ kinh doanh với việc chuyển từ khoán thuế sang kê khai thuế, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam, phân tích nhiều hộ kinh doanh bày tỏ rất muốn tuân thủ tốt nghĩa vụ thuế, có sự sẵn sàng. Tuy nhiên, vẫn còn bộ phận hộ kinh doanh lo ngại các vấn đề như có thể bị truy thu thuế khi chuyển sang kê khai thuế, doanh thu tăng cao đột biến so với mức doanh thu khoán trước đây.

Bên cạnh đó là các lo ngại về xử lý hàng tồn kho, chưa quen với việc triển khai hóa đơn điện tử... Đây là các vấn đề cần lưu tâm hơn nhằm tháo gỡ cho hộ kinh doanh.

Tại chợ Đồng Xuân (Hà Nội), bà Minh Hiền - kinh doanh quần áo, túi xách, giày dép nhập từ Quảng Đông (Trung Quốc), cho biết phần lớn hàng mua qua trung gian hoặc đường tiểu ngạch, không có chứng từ, chỉ ghi tay theo dõi. "Vài năm nay sức mua giảm, hàng bán chậm khiến lượng tồn kho tăng. Nếu bỏ hàng thì lỗ, mà kê khai lại không được vì gần như toàn bộ đều không có hóa đơn", bà nói.

Đại diện Ban quản lý chợ phường Gia Định (TP.HCM) cho hay, thời gian qua nhiều tiểu thương đến hỏi cách kê khai hàng tồn vì phần lớn là hàng thiếu chứng từ. "Chúng tôi chỉ hướng dẫn họ kê khai theo thực tế số lượng hàng còn lại, kèm sổ tay ghi chép nếu có. Việc chấp nhận kê khai thế nào phải chờ hướng dẫn từ cơ quan thuế", vị này nói, đồng thời kiến nghị có cơ chế linh hoạt để hộ nhỏ không phải ngưng kinh doanh.

Trước những lo lắng của hộ kinh doanh, mới đây ông Mai Sơn Phó cục trưởng Cục Thuế, cho biết cơ quan thuế đã lường được việc này. Do đó, việc hỗ trợ hộ kinh doanh trong thời gian đầu xoá bỏ thuế khoán, chuyển sang thuế kê khai là trách nhiệm của ngành thuế. Nên ngành thuế sẽ hỗ trợ kịp thời hộ kinh doanh hiểu và yên tâm thực hiện kê khai, nộp thuế đúng quy định, tránh xảy ra sai phạm.

Trong tháng 11 này, Cục Thuế sẽ áp dụng cổng kê khai thuế để các hộ kinh doanh trải nghiệm, thao tác làm quen dần với phương pháp tính thuế theo doanh thu, trước khi thực thi chính thức từ 1/1/2026.

Cùng với sự nỗ lực của cơ quan thuế, một số nhà cung cấp giải pháp đã miễn phí phần mềm cho hộ kinh doanh giúp giảm chi phí tối đa khi áp dụng phương pháp kê khai thuế. Chẳng hạn, Misa tặng miễn phí phần mềm khai thuế và bán hàng cho 2 triệu hộ kinh doanh; Sapo công bố miễn phí phần mềm cho 5 triệu hộ kinh doanh…

Tuy nhiên, bà Cúc lưu ý: "Trong Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân có đề cập Bộ Tài chính chịu trách nhiệm cung cấp phần mềm dùng chung, việc này không đơn giản. Hiện có nhiều phần mềm nổi tiếng như của Sapo, Misa... vậy phần mềm dùng chung không có nghĩa là chỉ chọn một đơn vị cung cấp cho toàn bộ, bởi sẽ không đảm bảo tính cạnh tranh. Phải làm thế nào để kết nối được tất cả sức mạnh trí tuệ của các bên cung cấp phần mềm, chuẩn hóa phần mềm để hộ kinh doanh có thể dễ dàng áp dụng khi chuyển đổi".

Ngoài ra, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam gợi ý, nên có ban thường trực kết nối để triển khai trên toàn quốc. Khi phát sinh vướng mắc không thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan thuế, vướng mắc liên quan bộ, ngành nào, có thể thông qua ban thường trực kết nối cụ thể với bộ, ngành đó để kịp thời hỗ trợ hộ kinh doanh, doanh nghiệp.

Thanh Hoa