Giải pháp vượt trội tạo nguồn cung ứng nhân lực chất lượng cao

Nhiều khó khăn trong thu hút hiền tài

Thu hút, tuyển dụng, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ xây dựng và phát triển Thủ đô là công tác trọng tâm luôn được thành phố Hà Nội quan tâm. Những năm qua, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành nhiều quyết định về công tác cán bộ.

Điển hình như Quyết định số 1698/QĐ-UBND ngày 19/5/2022 phê duyệt Đề án Đào tạo, bồi duỡng nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức thành phố Hà Nội giai đoạn 2022 - 2025 và định hướng đến năm 2030; Quyết định số 2755/QĐ-UBND ngày 16/5/2023 ban hành kế hoạch tiếp tục và mở rộng thí điểm thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp phòng thuộc ban, Sở, ngành; UBND quận, huyện, thị xã và đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND thành phố…

Đặc biệt, Nghị quyết số 14/2013/NQ-HĐND ngày 17/7/2013 của HĐND thành phố Hà Nội về chính sách trọng dụng nhân tài trong xây dựng, phát triển Thủ đô xác định đối tượng được thụ hưởng chính sách thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao gồm 6 nhóm.

Tuy nhiên, theo đánh giá, hiệu quả thu hút người tài làm việc cho các cơ quan công quyền của Thủ đô trong những năm qua chưa đạt như kỳ vọng. Theo thống kê, tính đến năm 2024, Hà Nội đã tuyên dương 2.256 thủ khoa nhưng số lượng thủ khoa tuyển dụng về làm việc tại các cơ quan hành chính thuộc Hà Nội còn rất ít.

Lý giải nguyên nhân của việc này, theo đánh giá, mặc dù Hà Nội đã có cơ chế khuyến khích, trọng dụng nhân tài nhưng do chế độ lương thưởng vẫn phải áp dụng theo quy định của pháp luật nên khó hấp dẫn được đội ngũ nhân lực chất lượng cao này.

Còn chất lượng đội ngũ công chức, viên chức được tuyển dụng theo chính sách của Luật Thủ đô năm 2012, qua đánh giá của các cơ quan, đơn vị sử dụng cho thấy đa số chưa có thành tích vượt trội, nổi bật so với những công chức, viên chức được tuyển dụng theo những quy định chung.

Kinh phí để thực hiện chính sách hỗ trợ một lần theo tinh thần của Nghị quyết số 14/2013/NQ-HĐND còn thấp. Ngoài ra, các đối tượng được tuyển dụng theo chính sách thu hút của thành phố không được hưởng thêm chính sách ưu đãi nào khác về lương và thu nhập so với các cán bộ, công chức, viên chức khác.

Được quyết định các chính sách ưu tiên

Nhân lực chất lượng cao đóng vai trò quyết định quá trình chuyển dịch nền kinh tế từ thâm dụng nhân công, thâm dụng vốn sang thâm dụng tri thức và công nghệ, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.

Nhiều dự báo chỉ ra rằng, do thiếu nguồn cung, trong thời gian tới, nhân lực chất lượng cao tại một số ngành trọng điểm như vi mạch, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo… sẽ thiếu hụt với số lượng lớn.

Để giải bài toán cung ứng nhân lực chất lượng cao, một trong những con đường ngắn, hiệu quả nhất là hợp tác đào tạo giữa doanh nghiệp và cơ sở giáo dục đào tạo. Theo ông Vũ Xuân Hoài - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, sau chương trình hợp tác đào tạo chuyển đổi thời gian ngắn với các tập đoàn lớn trong và ngoài nước, nhiều học viên đã được nhận ngay vào làm việc tại các doanh nghiệp.

Hiện nay, từ chương trình đào tạo chuyển tiếp đến các chương trình đào tạo kỹ sư đại học chính quy tại nhiều trường đại học cũng đang tích hợp các phần mềm từ thực tế hoạt động của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, để chương trình hợp tác doanh nghiệp đạt hiệu quả cao với số lượng nhân lực đào tạo lớn và chuyên sâu, chúng ta cần triển khai đào tạo ở cả 3 lĩnh vực. Đó là nâng cấp, đào tạo lại nhân lực công nghệ đang có cho các đơn vị công lập, doanh nghiệp; đào tạo mới cho sinh viên đại trà và đào tạo chất lượng cao mũi nhọn.

Sau đào tạo, chế độ ưu đãi về chính sách tiền lương, cơ chế tuyển dụng, tạo môi trường và điều kiện làm việc để nhân lực chất lượng cao phát huy năng lực là yếu tố vô cùng quan trọng. Luật Thủ đô 2024 đưa ra nhiều cơ chế ưu việt tạo tiền đề để thực hiện những điều này.

Trong thu hút, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển Thủ đô, Luật đã mở rộng đối tượng thu hút, đa dạng hoá hình thức thu hút, tuyển dụng, chế độ đãi ngộ. Luật giao quyền cho người đứng đầu cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND thành phố, Chủ tịch UBND cấp huyện được ký hợp đồng có thời hạn với người đáp ứng các điều kiện đảm nhiệm một số vị trí việc làm thuộc nhóm nghiệp vụ chuyên ngành, nghiệp vụ chuyên môn dùng chung trong các cơ quan đó. Thống nhất một chế độ công vụ, công chức từ cấp xã và chế độ sử dụng, đãi ngộ đối với cán bộ, công chức, viên chức thuộc phạm vi quản lý của thành phố.

Theo TS Nguyễn Thị Tố Uyên, trường Đại học Ngoại thương, quy định mới về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và trọng dụng nhân tài được đưa ra trong Luật Thủ đô 2024 nhằm tạo tính đột phá xây dựng và phát triển Thủ đô trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, Luật Thủ đô 2024 cụ thể hóa về cách thức hỗ trợ, tạo điều kiện để người giỏi chuyên môn có thể chuyên tâm phát triển khả năng, nâng cao trình độ chuyên môn theo đúng sở trường.

Cũng theo TS. Nguyễn Thị Tố Uyên, Luật Thủ đô có đưa ra quy định HĐND thành phố được quyết định các chính sách ưu tiên phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đạt trình độ khu vực và quốc tế ở các ngành, lĩnh vực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, phát triển, quản lý và bảo vệ Thủ đô trong từng giai đoạn.

Bên cạnh đó, hình thành các trung tâm quốc gia, trung tâm vùng về đào tạo và thực hành nghề chất lượng cao trên địa bàn Thủ đô để phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng nghề cao, phục vụ cho định hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, thu hút đầu tư nước ngoài.

Hiện nay, Hà Nội có hơn 100 trường đại học, cao đẳng, trong đó có nhiều trường đại học lớn hàng đầu. Số lượng giáo sư, tiến sĩ, nhà khoa học chiếm khoảng 65% cả nước. Luật Thủ đô với những cơ chế, chính sách đặc thù thu hút, trọng dụng nhân tài, là cơ hội lớn để các trí thức, nhà khoa học tham gia, đóng góp cho sự phát triển mạnh mẽ của thành phố trong thời gian tới.

Với vai trò là trái tim chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học và công nghệ của cả nước, Hà Nội luôn đối mặt với thách thức về chất lượng nguồn nhân lực, đòi hỏi phải có những cơ chế đặc thù, đột phá để đáp ứng nhu cầu phát triển nhanh chóng và bền vững.

Có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 với những khoản về thu hút, trọng dụng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, Luật Thủ đô 2024 đi vào cuộc sống sẽ tạo ra "cú hích" trong phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho Thủ đô thời gian tới.