Nông thôn mới Phú Thọ vào giai đoạn nước rút

Trong bức tranh nông thôn mới đang chuyển mình mạnh mẽ ở tỉnh Phú Thọ, các HTX đang trở thành lực lượng quan trọng góp phần định hình diện mạo mới cho nông thôn Đất Tổ. Từ những mô hình sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, nhiều HTX đã vực dậy sau thời kỳ khó khăn, thoát khỏi tư duy bao cấp để trở thành hạt nhân trong xây dựng nông thôn mới.

HTX ngày càng lớn mạnh

Những thành công hiện tại không chỉ đến từ nỗ lực tự thân của từng HTX mà còn gắn chặt với các cơ chế hỗ trợ từ Trung ương, từ tỉnh và đặc biệt là vai trò đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh trong đào tạo nguồn nhân lực, chuyển giao công nghệ, xúc tiến thương mại và nâng cao hiệu quả quản trị.

Tại xã Lâm Thao, HTX Dịch vụ nông nghiệp và Điện năng Hùng Sơn là ví dụ điển hình cho quá trình chuyển mình của kinh tế tập thể. Thành lập năm 2009 với vô vàn khó khăn về nhân lực, vốn và cơ chế, HTX đã từng bước đổi mới cách làm, mở rộng lĩnh vực hoạt động và trở thành một trong những mô hình dịch vụ tổng hợp hiệu quả nhất vùng trung du Bắc Bộ.

Hiện, bình quân HTX Hùng Sơn đạt doanh thu trên dưới 20 tỷ đồng/năm. Dịch vụ điện năng chiếm tới 70% doanh thu của HTX, và nhiều năm qua HTX luôn đảm bảo an toàn lưới điện, ổn định nguồn điện phục vụ sản xuất và sinh hoạt của hàng nghìn hộ dân.

Để giữ chất lượng điện ổn định, HTX chủ động trích vốn bảo trì hệ thống, nâng cấp đường dây, san tải các trạm biến áp, một cách làm thể hiện rõ trách nhiệm của kinh tế tập thể đối với cộng đồng.

Không chỉ dừng ở đó, những công nhân môi trường của HTX Hùng Sơn bắt đầu công việc từ 4 giờ sáng, thu gom rác thải từng hộ dân, vận chuyển về điểm tập kết. 20 lao động địa phương có việc làm ổn định nhờ dịch vụ này, còn những tuyến đường, ngõ xóm thì khang trang, sạch đẹp hơn hẳn.

Trước khi HTX đảm nhiệm, rác thải bị đổ bừa bãi, môi trường bị ô nhiễm, nhưng khi HTX vào cuộc, nếp sống văn minh đã dần hình thành, góp phần hoàn thiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới. Mô hình của HTX cũng được Liên minh HTX Việt Nam đánh giá cao và đưa vào danh mục HTX tiêu biểu để nhân rộng, cho thấy sự lan tỏa trong quản lý rác thải nông thôn.

Điểm tựa tái cơ cấu nông nghiệp

HTX Dịch vụ nông nghiệp kinh doanh hàng nông sản An Hòa ở xã Hoàng An lại cho thấy một hướng đi khác với mô hình phát triển nông nghiệp sạch theo chuỗi giá trị. Sản phẩm chủ lực là dưa chuột VietGAP được trồng trên diện tích 32 ha với sự tham gia của 34 hộ liên kết.

Từ một vùng sản xuất nhỏ lẻ, ông Đỗ Văn Dũng, Giám đốc HTX, đã mạnh dạn thúc đẩy thành viên HTX liên kết, xây dựng thương hiệu dưa chuột An Hòa, đưa sản phẩm vào siêu thị, kết nối với doanh nghiệp chế biến và tạo nên chuỗi cung ứng ổn định.

Năm 2017, khi tỉnh đầu tư xây dựng vùng VietGAP, HTX đã tận dụng cơ hội, chuẩn hóa kỹ thuật, truy xuất nguồn gốc, bao tiêu sản phẩm cho người dân. Nhờ đó, cây dưa chuột trở thành “cây làm giàu”, giúp người dân yên tâm bám ruộng, bám làng. Đây cũng là mô hình nhận được sự đồng hành chặt chẽ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ trong các khâu đào tạo kỹ thuật, tập huấn tiêu chuẩn sản xuất an toàn và hỗ trợ xúc tiến thương mại.

Không chỉ An Hòa, HTX Rau an toàn Vĩnh Phúc (xã Hội Thịnh) cũng là điểm sáng trong hành trình sản xuất nông phẩm theo chuỗi. Thành lập năm 2014 với 40 thành viên, HTX quản lý hơn 10 ha rau an toàn, liên kết sản xuất – tiêu thụ theo quy trình chặt chẽ.

Những sản phẩm như su su quả, su su ngọn, mướp hương, cải thảo, rau muống… của HTX được sản xuất theo VietGAP và các giống mới được đưa vào trồng từ năm 2020 giúp nâng cao giá trị kinh tế. HTX bao tiêu cho nhiều hộ dân xung quanh, tạo thành chuỗi liên kết bền vững, thay đổi tư duy sản xuất lạc hậu.

Phú Thọ sau sáp nhập hành chính đã bước vào giai đoạn tái cơ cấu nông nghiệp sâu hơn. Với 1.142 HTX nông nghiệp và hơn 1.100 trang trại, kinh tế tập thể trở thành lực lượng then chốt thúc đẩy sản xuất hàng hóa quy mô lớn và xây dựng nông thôn mới.

Toàn tỉnh đã xây dựng 648 vùng trồng trọt tập trung, hơn 780 mã số vùng trồng và hàng trăm vùng sản xuất VietGAP, GlobalGAP. Chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn lên tới 219 chuỗi, gồm bưởi Đoan Hùng, chuối Lương Sơn, bò sữa liên kết với Vinamilk, Cô gái Hà Lan…

Nông thôn mới tỉnh Phú Thọ đang chuyển sang giai đoạn hiện đại hóa.

Những liên kết này giúp giá trị sản phẩm tăng 15–20%, mở rộng mạng lưới tiêu thụ tới hơn 20 tỉnh thành. Đặc biệt, tỉnh có tới 609 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên, trong đó nhiều sản phẩm do các HTX trực tiếp sản xuất hoặc tham gia chuỗi.

Đây là thành quả có sự vào cuộc mạnh mẽ của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Phú Thọ trong đào tạo kỹ năng marketing, hỗ trợ xúc tiến thương mại, hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ OCOP, cải tiến thiết kế bao bì, truy xuất nguồn gốc.

Nông thôn mới bứt tốc

Với những đóng góp của khu vực kinh tế hợp tác, HTX, hạ tầng nông thôn mới của tỉnh được cải thiện đáng kể với hơn 25.400 km giao thông nông thôn được kiên cố hóa 81,5%, thủy lợi, điện, chợ dân sinh, dịch vụ logistics được đầu tư đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi cho nông sản lưu thông.

Phong trào xây dựng thôn nông thôn mới kiểu mẫu, thôn thông minh bùng nổ mạnh mẽ, đặc biệt tại khu vực Vĩnh Phúc cũ với 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới, 38 xã nông thôn mới nâng cao và 8 xã kiểu mẫu.

Các thôn thông minh được áp dụng công nghệ số, truy xuất nguồn gốc, thanh toán không tiền mặt và số hóa hồ sơ. Những kết quả này cho thấy nông thôn Phú Thọ đang vận hành mô hình chính quyền hai cấp linh hoạt, hiệu quả.

Bước sang năm 2025, Phú Thọ đặt mục tiêu xây dựng nông thôn mới thông minh, bền vững, trong bối cảnh đặc biệt khi vừa hoàn thành sáp nhập đơn vị hành chính. Tỉnh tập trung nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới, coi Chương trình OCOP là động lực phát triển kinh tế nông thôn.

Việc huy động hàng nghìn tỷ đồng từ ngân sách trung ương và các nguồn xã hội hóa tạo nền tảng mạnh mẽ để triển khai các dự án hạ tầng, môi trường và chuyển đổi số. Tuyên truyền được đẩy mạnh để người dân hiểu rõ vai trò của mình trong xây dựng nông thôn mới bền vững.

Trong hành trình xây dựng nông thôn mới, HTX được xác định tiếp tục giữ vai trò trung tâm, không chỉ sản xuất mà còn tham gia quản lý môi trường, xây dựng cảnh quan, thúc đẩy chuyển đổi số và đảm nhận vai trò kết nối thị trường.

Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh cũng sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ vốn vay ưu đãi thông qua Quỹ hỗ trợ phát triển HTX, tập huấn quản trị, chuyển giao công nghệ và thúc đẩy các HTX tham gia sâu hơn vào các chuỗi giá trị liên tỉnh, liên vùng.

Sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh giúp HTX tự tin đổi mới, phát triển kinh tế xanh, nâng cao thu nhập cho người dân và đóng góp thiết thực vào mục tiêu xây dựng nông thôn mới thông minh của tỉnh.

Có thể thấy, Phú Thọ đang đi những bước chắc chắn để xây dựng nông thôn mới chất lượng cao, hiện đại nhưng vẫn giữ đậm bản sắc văn hóa. Thành công hiện tại chính là nền tảng để Phú Thọ hướng tới mục tiêu phát triển nông thôn bền vững, nâng tầm nông sản Đất Tổ trên thị trường trong nước và quốc tế.

An Chi