Ngân hàng Nhà nước sẵn sàng bán ngoại tệ khi cần thiết

Trong công điện mới ban hành, Thủ tướng đã giao nhiệm vụ cho Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều hành tỷ giá hợp lý, quản lý chặt chẽ thị trường ngoại hối, ổn định giá trị tiền đồng, kiểm soát rủi ro và ổn định thị trường vàng.

Áp lực tỷ giá từ đâu?

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, trong năm nay, đặc biệt tháng 8, tỷ giá chịu nhiều áp lực. Lãi suất USD duy trì ở mức cao trong khi lãi suất tiền đồng thấp cũng tạo ra xu hướng chuyển vốn. Thêm vào đó, giải ngân vốn vay nước ngoài giảm nhưng nhu cầu trả nợ lại tăng.

Ngày 8/9, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam (WB) công bố Báo cáo Điểm lại, cập nhật tình hình kinh tế vĩ mô Việt Nam và triển vọng trong những tháng tới, các chuyên gia cũng cho rằng áp lực giảm giá VND không hoàn toàn do bên ngoài mà chủ yếu từ nội tại. Đó là nhu cầu trả nợ ngoại tệ (USD) khu vực công và tư tăng, Kho bạc Nhà nước liên tục mua vào chi trả nghĩa vụ nợ nước ngoài của Chính phủ.

Trong 5 tháng đầu năm 2025, Kho bạc Nhà nước đã thực hiện mua vào tổng cộng 1,6 tỷ USD phục vụ nghĩa vụ nợ nước ngoài của Chính phủ – cao hơn cả năm 2023 và bằng 86% lượng mua của cả năm 2024.

Để đối phó với áp lực này, trong nửa đầu năm 2025, NHNN đã điều chỉnh tỷ giá trung tâm tăng 3,1% (so với cùng kỳ), bao gồm một đợt điều chỉnh mạnh 2,2% trong tháng 5/2025 – mức điều chỉnh lớn nhất kể từ tháng 12/2022. Việc nâng tỷ giá trung tâm đồng thời mở rộng biên độ dao động +/-5%, tạo dư địa cho thị trường điều chỉnh linh hoạt hơn.

Ngoài ra, WB cho biết NHNN đã bán ra khoảng 1 tỷ USD dự trữ ngoại hối, khiến quy mô dự trữ giảm từ 79,2 tỷ USD (tháng 12/2024) xuống còn 78,1 tỷ USD (tháng 3/2025), tương đương khoảng 2,4 tháng nhập khẩu.

Gần đây, khi tỷ giá tiếp tục tăng, NNHH tiếp tục có động thái nhằm “làm mát” thị trường ngoại tệ. Ngày 22/8, NHNN đã phát đi thông báo kế hoạch bán ngoại tệ thông qua hợp đồng kỳ hạn, có hủy ngang trong 180 ngày. Thời điểm áp dụng vào ngày 25-26/8. Tuy nhiên, giao dịch chỉ được thực hiện đối với các tổ chức tín dụng có trạng thái ngoại tệ âm, với giá bán 26.550 đồng/USD.

Việc cung ứng các hợp đồng bán ngoại tệ kỳ hạn (có hủy ngang) của NHNN được cho là nhằm thiết lập một ngưỡng chặn cứng cho tỷ giá liên ngân hàng quanh mức 26.550 đồng, đồng thời xóa bỏ kỳ vọng của thị trường về việc NHNN sẽ tiếp tục nới trần tỷ giá.

Động thái này cũng được kỳ vọng sẽ đưa cầu ngoại tệ trong hệ thống ngân hàng về cuối năm 2025 và đầu 2026 khi nguồn cung ngoại tệ sẽ dồi dào hơn nhờ kiều hối và khả năng Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) giảm lãi suất. Ở giai đoạn đó, có thể nhiều tổ chức tín dụng sẽ hủy ngang hợp đồng mua ngoại tệ từ NHNN, nhờ đó bảo vệ "kho" dự trữ ngoại hối.

Mặc dù tỷ giá có những biến động, song tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8, Phó thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết thị trường ngoại tệ thanh khoản đảm bảo thông suốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ, kịp thời.

Nhà điều hành sẽ có biện pháp can thiệp

Tính đến 4/9/2025, tỷ giá giao dịch ở mức 26.380 đồng/USD, giảm 0,09% so với ngày 22/8 - thời điểm NHNN thông báo kế hoạch bán can thiệp, nhưng vẫn tăng 3,45% so với cuối năm 2024. Đến ngày 8/9 tỷ giá trung tâm giảm xuống còn 25.236 đồng/USD.

"Ngoài ra, trước các nguyên nhân khách quan từ tình hình thế giới, áp lực tỷ giá thời gian tới được dự báo vẫn còn lớn", Phó Thống đốc nhấn mạnh.

Trong Công điện số 159 ngày 7/9 về định hướng chỉ đạo, điều hành chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu NHNN sử dụng các công cụ của chính sách tiền tệ, ngân hàng để điều hành tỷ giá theo hướng linh hoạt, hài hòa, hiệu quả, cân bằng hợp lý với lãi suất; quản lý chặt chẽ thị trường ngoại hối, ổn định giá trị đồng Việt Nam.

Để ứng phó với biến động tỷ giá, ​đại diện lãnh đạo nhà điều hành cho biết NHNN điều hành linh hoạt tỷ giá, phối hợp với công cụ lãi suất, thanh khoản và sẵn sàng bán ngoại tệ khi cần thiết.

Thực tế, sau loạt động thái can thiệp bán ngoại tệ kỳ hạn của nhà điều hành, tính chung tuần đầu tháng 9/2025, tỷ giá trung tâm do NHNN công bố tăng nhẹ 8 đồng so với cuối tuần trước, sau khi đã giảm mạnh 58 đồng trong tuần cuối tháng 8.

Nhóm phân tích Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cho rằng, việc sử dụng các công cụ điều tiết tiền tệ mới của NHNN cùng kỳ vọng Fed giảm lãi suất trong tháng 9 sẽ giảm bớt áp lực lên thị trường liên ngân hàng khi công cụ tín phiếu đang ngày trở nên kém hiệu quả hơn. Từ đó, tạo ra dư địa cho NHNN tiếp tục duy trì chính sách lãi suất thấp cho tới cuối năm.

Theo PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Trường đại học Kinh tế TP.HCM, sự kết hợp giữa động thái can thiệp (bán USD) của NHNN và tín hiệu nới lỏng từ Fed sẽ giúp giảm đáng kể áp lực lên tỷ giá USD/VND. Điều này cũng tạo thêm dư địa cho Việt Nam tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong năm nay, cũng như thời gian tới. Ông cũng kỳ vọng, Fed sẽ giảm lãi suất USD trong tháng 9 và tiếp tục lộ trình của năm 2025.

VCBS dự báo, VND sẽ ghi nhận mức giảm giá tương đối so với USD trong biên độ hợp lý khoảng 3 - 4% cho cả năm 2025. Còn theo Ngân hàng UOB, tỷ giá USD/VND sẽ giảm nhẹ xuống mức 26.000 đồng/USD vào cuối năm 2025 và đầu năm 2026; VND có thể giảm giá 2 - 3% so với USD trong 2025.

Thanh Hoa