Nghị quyết 59 xác lập tầm nhìn hội nhập toàn diện cho Việt Nam

Bộ Chính trị mới đây đã ban hành Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24/1/2025 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Nghị quyết đề ra các mục tiêu, quan điểm chỉ đạo và các phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp lớn để triển khai hội nhập quốc tế đồng bộ, chủ động, tích cực, toàn diện, sâu rộng, chất lượng và hiệu quả hơn.

Để hiểu rõ hơn về nội dung này, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với PGS.TS. Trần Lê Hưng, Đại học Gustave Eiffel (Pháp).

Tầm nhìn chiến lược trong thời đại mới

- Ông cảm nhận như thế nào về tinh thần chung của Nghị quyết 59 trong bối cảnh tình hình thế giới nhiều thay đổi hiện nay?

PGS.TS Trần Lê Hưng: Trong bối cảnh thế giới biến động khó lường, từ cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc, xung đột địa chính trị lan rộng, đến sự phân cực công nghệ và biến đổi khí hậu toàn cầu, Nghị quyết 59 mang tinh thần rất rõ ràng là hội nhập không thể bị động, mà phải là hành động chủ động, có chọn lọc, có bản lĩnh và có bản sắc.

PGS.TS. Trần Lê Hưng, Đại học Gustave Eiffel (Pháp). Ảnh: NVCC

Tôi cho rằng, Đảng và Nhà nước đã không chỉ nhìn ra được tính tất yếu của hội nhập mà còn nhấn mạnh yêu cầu gắn chặt hội nhập với bảo vệ lợi ích quốc gia và dân tộc, với xây dựng nội lực kinh tế - xã hội vững vàng. Đây là một bước chuyển từ mở cửa để phát triển sang hội nhập để dẫn dắt và định hình, điều này phản ánh rõ nét tầm nhìn chiến lược trong thời đại mới.

Đồng thời, Nghị quyết 59 không chỉ là sự thích nghi, mà là sự thể hiện vị thế và tư duy chủ động trong định hình trật tự mới, tại đây, nơi Việt Nam không đứng ngoài các dòng chảy toàn cầu mà phải tham gia vào kiến tạo luật chơi ở cả cấp khu vực và toàn cầu.

Nói cách khác, Nghị quyết này là bước chuyển rõ ràng từ mở cửa phát triển sang hội nhập để dẫn dắt và định hình, phản ánh tầm nhìn dài hạn, tư duy chủ động và bản lĩnh quốc gia của Việt Nam trong thế kỷ XXI.

- Thưa ông, nếu nhìn xa hơn 10 năm, ông kỳ vọng gì ở tác động của Nghị quyết 59 với vị thế Việt Nam trong khu vực và quốc tế?

PGS.TS. Trần Lê Hưng: Tôi cho rằng, Nghị quyết 59 là văn kiện chiến lược đặt nền móng cho sự chuyển đổi vị thế của Việt Nam từ một quốc gia tham gia cuộc chơi sang quốc gia có tiếng nói. Nếu thực hiện nghiêm túc và đồng bộ các nội dung trong Nghị quyết, theo tôi trong vòng 10-15 năm tới, Việt Nam có thể đạt được những chuyển biến rất căn cơ ở vị thế kinh tế và vị thế chính trị.

Về vị thế kinh tế, Nghị quyết xác định hội nhập quốc tế không chỉ là mở rộng thương mại, mà còn là quá trình nâng cấp năng lực nội sinh, phát triển kinh tế độc lập, tự chủ. Nếu làm tốt, trong 10 năm tới, Việt Nam có thể trở thành trung tâm sản xuất và trung chuyển khu vực, trong đó tận dụng tốt các hiệp định thương mại và các sáng kiến mới như hành lang vận tải Bắc - Nam hay liên kết với Ấn Độ Dương - Trung Đông.

Ngoài ra, cũng có thể định hình vai trò chủ động trong chuỗi giá trị toàn cầu, không chỉ là công xưởng thế giới mà là quốc gia sáng tạo, đổi mới. Cũng như tham gia vào thiết lập các chuẩn mực kinh tế số, tài chính xanh, chuỗi cung ứng bền vững, góp phần vào định hình trật tự kinh tế khu vực mới.

Về vị thế chính trị, Nghị quyết đặt rõ yêu cầu chủ động, tích cực tham gia và đóng góp có trách nhiệm vào các thể chế đa phương. Theo tôi, điều này sẽ giúp Việt Nam đạt được một số bước tiến:

Một là củng cố hình ảnh quốc gia có trách nhiệm, đáng tin cậy, trung lập tích cực trong các tranh chấp khu vực.

Hai là trở thành cầu nối giữa các nhóm nước giữa ASEAN với các đối tác lớn, giữa Đông Á với Nam Á, giữa các nước đang phát triển và các nền kinh tế phát triển.

Ba là gia tăng ảnh hưởng thông qua ngoại giao đa phương, ngoại giao văn hóa, ngoại giao số và ngoại giao nhân dân.

Định hình tương lai chung

- Nếu nói ngắn gọn trong một câu, ông sẽ mô tả Nghị quyết 59 là một thông điệp gì đối với đất nước và thế giới?

PGS.TS. Trần Lê Hưng: Đối với tôi, Nghị quyết 59 có thể được mô tả: “Hội nhập quốc tế không chỉ là chiến lược phát triển, mà còn là lựa chọn thể hiện bản lĩnh, bản sắc và trách nhiệm quốc gia trong thời đại toàn cầu hóa”.

Nghị quyết 59 gửi đi thông điệp mạnh mẽ là Việt Nam bước ra thế giới không chỉ để thích nghi, mà để tham gia định hình tương lai chung, với tâm thế tự tin, chủ động, bình đẳng và không hòa tan. Đây là sự khẳng định vai trò và vị thế của một quốc gia đang trỗi dậy, biết mình là ai, đứng ở đâu và cần làm gì để bảo vệ lợi ích dân tộc mà vẫn gắn kết hài hòa với cộng đồng quốc tế.

Quan trọng hơn, Nghị quyết không đơn thuần là lời kêu gọi mở cửa thị trường, mà là lời nhắc nhở về trách nhiệm chính trị, pháp lý, văn hóa của Việt Nam trước những vấn đề toàn cầu, như chuyển đổi xanh, an ninh mạng, khủng hoảng nhân đạo và thương mại công bằng.

- Truyền thông, báo chí nên làm gì để đưa Nghị quyết 59 đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ?

PGS.TS. Trần Lê Hưng: Theo tôi, truyền thông và báo chí cần thoát khỏi lối tuyên truyền khô cứng, cần chuyển sang hình thức kể chuyện chính sách bằng ngôn ngữ gần gũi, thiết thực và truyền cảm hứng, nhất là với giới trẻ.

Thế hệ Gen Z quan tâm đến những giá trị mang tính toàn cầu như biến đổi khí hậu, công nghệ số và hòa bình... Do đó, thay vì chỉ trích dẫn Nghị quyết, báo chí nên kể lại bằng câu chuyện của startup vươn ra quốc tế, kỹ sư Việt đang làm việc trong chuỗi cung ứng toàn cầu, hay sinh viên tham gia hội nghị lớn mang tầm quốc tế… Tức là chúng ta đang hiện thực hóa tinh thần hội nhập bằng hình ảnh con người cụ thể, không phải bằng lý thuyết.

Bên cạnh đó, cần tăng cường đối thoại trên mạng xã hội, tọa đàm trực tuyến và đặc biệt là truyền thông số qua các nền tảng TikTok, YouTube, Instagram cũng là chìa khóa để truyền tải Nghị quyết 59, đưa chính sách trở thành dòng chảy tư duy của xã hội, thay vì chỉ là văn bản của Nhà nước.

Xin cảm ơn ông!