‘Tấm vé’ vươn xa cho doanh nghiệp kinh doanh đặc sản

Một nhóm doanh nghiệp (DN) chuyên sản xuất kinh doanh các mặt hàng đặc sản thuộc dự án “Doanh nghiệp ươm tạo” ở Tp.HCM đã tham gia buổi huấn luyện về ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) được tổ chức hôm 19/11 bởi các chuyên gia về AI. Đó là một trong những bước để giúp các DN này phát triển mô hình kinh doanh, hoàn thiện sản phẩm, nâng cao năng lực quản trị và tiếp cận thị trường quốc tế.

Những bước đi quan trọng

Đáng chú ý, trong thời gian tham gia dự án “Doanh nghiệp ươm tạo”, các DN nêu trên được huấn luyện, tư vấn chuyên sâu về xúc tiến thương mại, phát triển sản phẩm mới, ứng dụng AI trong truyền thông, vận hành, tiêu chuẩn hóa quy trình sản xuất.

Ngoài ra, các DN sản xuất kinh doanh đặc sản này còn được kết nối với thị trường quốc tế, các hoạt động xúc tiến xuất khẩu (XK), cũng như kết nối với mạng lưới chuyên gia trong lĩnh vực nông nghiệp xanh, thực phẩm, thị trường, đổi mới sáng tạo. Các DN cũng tham gia khảo sát và đánh giá năng lực về quy mô, sản phẩm, thị trường, yếu tố công nghệ.

Có thể thấy đây là những bước đi quan trọng để các DN kinh doanh đặc sản của Việt Nam có được mô hình kinh doanh bền vững, phát triển từ nền tảng tài nguyên bản địa. Để từ đó có được “tấm vé” bước vào thị trường toàn cầu.

“Tấm vé” này được minh chứng như trường hợp Công ty TNHH Tân Nhiên (ở Tây Ninh) với hai sản phẩm bánh tráng không nhúng nước và sốt muối Tây Ninh vừa được lựa chọn trưng bày tại khu New Product Expo (triển lãm sản phẩm mới) – Idea Supermarket (siêu thị ý tưởng) tại triển lãm thương mại nhãn hiệu riêng (PLMA’s Annual Private Label Trade Show) 2025 tại Mỹ (diễn ra trong các ngày 16 - 18/11).

Đây là khu vực quan trọng bậc nhất của PLMA, dành riêng cho những sản phẩm đổi mới, khác biệt và có giá trị thị trường cao. Theo giới quan sát, việc một sản phẩm đặc sản Việt Nam được xuất hiện tại New Product Expo của PLMA 2025, cho thấy năng lực sản xuất của DN Việt nêu trên đã đạt chuẩn quốc tế. 

Không những vậy, điều đó còn khẳng định khả năng cạnh tranh của DN trong ngành hàng toàn cầu. Như trường hợp đặc sản bánh tráng Tây Ninh của DN có thể trở thành sản phẩm tiêu biểu của Việt Nam trong phân khúc thực phẩm tiện lợi XK. Điều này cũng thể hiện sức mạnh đổi mới của DN đặc sản Việt Nam lên chuẩn quốc tế, tăng cơ hội tiếp cận các nhà mua hàng toàn cầu tại thị trường Hoa Kỳ.

Ông Đặng Khánh Duy, Tổng giám đốc Công ty TNHH Tân Nhiên, cho biết việc sản phẩm của công ty được lựa chọn trưng bày tại New Product Expo không chỉ là niềm tự hào không chỉ của bản thân DN mà còn là niềm tự hào của đặc sản Tây Ninh. Đây là cơ hội để bánh tráng Việt Nam bước ra thế giới một cách tự tin, bài bản và chuyên nghiệp hơn.

Ngoài trường hợp kể trên, với các DN kinh doanh đặc sản, để vươn xa còn là cả quá trình liên kết theo chuỗi giá trị. Đơn cử như với việc XK trái dừa đặc sản Bến Tre sang Mỹ của Công ty Vina T&T Group. Bà Nguyễn Thị Huế, trợ lý tổng giám đốc công ty, cho biết mọi thứ không hề đơn giản vì khi Thái Lan đã xây dựng thương hiệu dừa quốc gia rất phổ biến ở thị trường Mỹ rồi. 

“Thời gian đầu chúng tôi phải đem cho, đem tặng, mỗi hóa đơn siêu thị sẽ được tặng kèm một sản phẩm dừa”, bà Huế nói.

Rồi sau đó, như chia sẻ của bà Huế, khi người tiêu dùng ở Mỹ đã quen với khẩu vị dừa của Bến Tre Việt Nam thì đến nay dừa Việt Nam đã chia sẻ một nửa thị phần dừa với Thái Lan ở Mỹ (50:50) với giá cả cạnh tranh (12 USD cho một thùng dừa bật nắp 9 trái).

Không xuất khẩu “vô danh”

Với hiện tại, theo bà Nguyễn Thị Huế, công ty có thể tự tin trái dừa Việt Nam có thể cạnh tranh với mọi đối thủ trên thế giới. Trái dừa tươi của công ty có công nghệ có thể bảo quản đến 90 ngày. Về mặt công nghệ, nhờ áp dụng công nghệ chế biến mới, hiện một ngày công ty có thể sản xuất được một container 20.000 trái. 

“Đây là yếu tố để chúng tôi tạo ra mức giá rất cạnh tranh cho trái dừa  Việt trên thị trường thế giới”, bà Huế nói thêm.

Để có được thành quả đó, phía Vina T&T Group đang liên kết chặt chẽ với hơn 500 hộ nông dân ở các vùng trồng khắp cả nước để đảm bảo đủ hàng chất lượng XK đi khắp thế giới. Hoạt động liên kết được sự phối hợp chặt chẽ giữa các hộ nông dân và các cấp cơ quan quản lý từ các hội khuyến nông đến các ủy ban nhân dân. 

Sự liên kết chặt chẽ giữa các hộ nông dân và công ty này được đảm bảo bằng các hợp đồng ký kết bao tiêu sản phẩm. Giá có thể theo thời vụ hoặc theo giá ổn định với công ty tùy từng sản phẩm. Tuy nhiên, công ty ưu tiên lựa chọn các nhà cung cấp uy tín, đã hợp tác chặt chẽ với công ty trong nhiều năm khi tiến hành thu mua.

Ngoài những yếu tố quan trọng trong liên kết chuỗi giá trị như DN kể trên, để có “tấm vé” vươn ra thị trường toàn cầu cho các DN kinh doanh đặc sản, ông Nguyễn Việt An, Phó giám đốc phụ trách Trung tâm Hỗ trợ đổi mới sáng tạo (ISC) thuộc Cục Đổi mới sáng tạo (Bộ Khoa học và Công nghệ), nhấn mạnh điều quan trọng là cần hướng đến XK trực tuyến (online).

Chẳng hạn như với các DN sản xuất kinh doanh mặt hàng thực phẩm chế biến. Ông An có lời khuyên là nên chọn mô hình D2C (Direct-to-Consumer - trực tiếp đến người tiêu dùng) trên sàn thương mại điện tử Amazon ở Mỹ. Các DN nên tập trung vào thương hiệu riêng và nội dung chuẩn quốc tế, như tối ưu quảng cáo số và đánh giá (review).

Hơn nữa, các DN kinh doanh đặc sản thực phẩm nên ứng dụng dữ liệu thời gian thực để cải tiến sản phẩm liên tục. Không phụ thuộc nhà nhập khẩu, tận dụng FBA & logistics Amazon (dịch vụ của Amazon giúp người bán lưu trữ hàng hóa tại kho, còn Amazon sẽ đảm nhận việc đóng gói, vận chuyển và chăm sóc khách hàng khi có đơn hàng).

Ông Nguyễn Việt An cũng chỉ rõ việc đổi mới trong chiến lược D2C, khai thác dữ liệu và năng lực vận hành sàn sẽ giúp thương hiệu Việt vươn tầm toàn cầu, tăng trưởng nhanh và bền vững.

Nhất là với XK trực tuyến thì các DN kinh doanh đặc sản Việt nên lưu ý phương châm “Sản phẩm trước – hồ sơ số song hành”. Theo đó, mỗi sản phẩm XK online cần có tiêu chuẩn chất lượng rõ ràng, hồ sơ điện tử đầy đủ (CO, CQ, kết quả kiểm nghiệm, hình ảnh, nội dung tiếng Anh). Các DN cần chọn phân khúc và nền tảng phù hợp, như hàng giá trị cao có thể chọn sàn Amazon hay các website D2C.

Còn với hàng B2B (DN với DN) thì các DN kinh doanh đặc sản số lượng lớn có thể chọn sàn Alibaba hay nền tảng B2B chuyên ngành. Còn đối với hàng khu vực thì DN có thể chọn Shopee SIP, TikTok Shop Global, VIPO…

Và như lời khuyên của ông An là các DN nên đầu tư cho thương hiệu và câu chuyện sản phẩm. Tức là không XK “vô danh”, mỗi sản phẩm cần gắn với: Câu chuyện vùng trồng, nguồn gốc, cùng với đó là yếu tố bền vững, sạch, an toàn.

                                                                                 Thế Vinh