Vận động dân cải tạo nhà lồng trồng hoa

Với ông Lê Văn Hoàng, 50 tuổi, chủ nhà vườn chuyên canh hoa cúc với hơn 2000 m2 nhà kính tại làng hoa Thái Phiên - Phường 12, Đà Lạt, việc chuyển từ trồng rau sang trồng hoa là một bước chuyển lớn của gia đình. Nhờ nhà lồng ông Hoàng có thể canh tác hoa quanh năm với một nguồn thu tương đối ổn định. “Công việc cho nhà vườn thì ngày nào cũng có, hoa trồng luân phiên trên đất để tháng nào cũng có thu hoạch, cứ hết việc này đến việc khác, không xuống giống, nhổ cỏ, bón phân, chăm sóc hoa thì cũng tưới thuốc trừ nấm cho cây” - ông nói.

Toàn bộ nhà lồng bao phủ diện tích đất này được ông Hoàng từng bước đầu tư dần, khung nhà làm bằng tre tầm vông nhìn mỏng manh nhưng khá chắc chắn, mái lợp ni lông bao quanh vườn. Về tuổi đời thì nhà kính trồng hoa này theo ông Hoàng đã thuộc hàng “cao niên” trong khu vực này với trên 15 năm. “Nó vẫn còn khá tốt, cứ chỗ nào hỏng tôi sửa chữa ngay” - ông cho biết.

Tuy nhiên, nhà lồng nhiều năm này khá thấp so với hiện nay, chỉ chừng hơn 2,5 m tính từ mặt đất nên khi bước vào không khó để cảm nhận được sức nóng và ẩm độ trong nhà khá cao. Đặc biệt, khi phun hóa chất bảo vệ thực vật hay thuốc trừ nấm định kỳ cho hoa, vì không có hệ thống thông hơi nên mùi của hóa chất nồng nặc quanh quẩn trong nhà lồng, người mới bước vào rất khó thở dù đã mang khẩu trang. 

Thực ra, ông Hoàng cho biết, người trồng hoa ai cũng muốn làm lại nhà lồng bằng khung sắt đời mới bây giờ. “ Vừa cao, thoáng, chắc chắn hơn nhiều, sử dụng lâu dài, nhiều người làm thời tôi giờ ai cũng chuyển sang nhà lồng khung sắt, gia đình tôi nhiều lần cũng muốn sửa lại nhưng chi phí đầu tư làm nhà kính khung sắt cũng khá cao, hơn 200 triệu đồng cho 1 sào. Nhà chưa đủ điều kiện nên chưa làm nhưng sắp đến gia đình cũng phải đầu tư thôi”.

Cũng làm bằng khung tre tầm vông hơn chục năm nay nhưng nhà kính trồng hoa của gia đình bà Nguyễn Thị Hường, 43 tuổi rộng khoảng 1.500 m2 trong làng hoa Thái Phiên này lại được làm cao hơn. Chiều cao của nhà kính này trên 3,5 m, cho đến nay, dù lâu năm nhưng được gia đình bà Hường bảo quản khá tốt. Để chống mục chân, bà cho đúc các trụ xi măng chôn xuống đất làm bệ đỡ cho các cây chống tre tầm vông, khi có dấu hiệu hư hỏng lập tức được thay bằng các cây mới. 

Dù nhà lồng gia đình bà Hường có cao hơn chút nhưng do mái lợp phủ kín nên vào đây cũng thấy không khí ngột ngạt, nhất là trong những ngày trời nắng, bên trong nhà kính tương đối nóng nên gần đây bà Hường đã suy tính đầu tư làm lại toàn bộ diện tích nhà lồng bằng tre sang làm nhà lồng bằng khung sắt. 

Vốn tính cẩn thận, bà Hường cho biết, bà đã đi tìm hiểu các mẫu nhà kính đã làm trong vùng, chọn ra được mẫu phù hợp với gia đình bà, cao chừng 4 - 5 m, có mái với các cửa thoát hơi và trao đổi không khí với bên ngoài nhằm giảm độ ẩm trong vườn. “Phải chấp nhận đầu tư theo giá thị trường hiện nay thôi, cũng tương đối nhiều tiền nhưng tốt cho sức khỏe và sử dụng được lâu dài hơn” - bà Hường mỉm cười.

Với 1.200 hộ dân, khoảng 80% số hộ dân này sinh sống bằng nông nghiệp, ấp Thái Phiên ngày xưa, nay là Phường 12 thành phố Đà Lạt hiện đã có đến 360 ha nhà kính lợp mái trồng hoa. Đây là làng hoa chuyên canh lớn nhất Lâm Đồng và lớn nhất trong cả nước hiện nay. 

Đi dọc theo con đường phủ nhựa trong làng dẫn ra đồng, không khó để nhận thấy bên cạnh những nhà kính hiện đại với khung sắt mái cao, có chỗ đối lưu không khí, có màn kéo che nắng để kiểm soát nhiệt độ thì vẫn còn không ít những nhà lồng trồng hoa khung tre tầm vông mái thấp, làm cách đây đã lâu nhưng vẫn đang tiếp tục được sử dụng. 

Ông Võ Văn Sang, Chủ tịch UBND Phường 12 cho biết, số hộ trồng hoa đầu tư nhà kính theo công nghệ mới, có khung sắt, mái cao, có chỗ thoát hơi, thoát nước, có thông gió rất hiện đại ngày càng nhiều, nhưng còn không ít những gia đình do nguồn lực tài chính hạn hẹp nên chưa thể đầu tư các nhà vòm, nhà lồng như ý được. Vẫn còn không ít những gia đình hàng ngày làm việc trong các nhà lồng mái thấp khá kín, không khí bên trong ô nhiễm cục bộ vì phải sử dụng phân bón, hóa chất trừ sâu thường xuyên, môi trường không khí ít đối lưu, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe những người làm việc thường xuyên trong nhà lồng trước mắt cũng như lâu dài. 

Chính vì vậy, trong những năm gần đây, theo ông Sang, chính quyền cùng các đoàn thể trong phường đã tăng cường vận động người dân trên địa bàn các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường, ô nhiễm không khí vì phân bón, thuốc bảo vệ thực vật tác động đến sức khỏe người dân thông qua nhiều biện pháp như tách nhà ở tránh xa các khu sản xuất, khuyến khích nông dân luân chuyển cây trồng để giảm thiểu việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật; khuyến khích người dân nâng cấp số nhà kính nhà lưới thấp lùn, mái che kín mít trước đây, chuyển sang làm nhà kính với mái có thông gió.

Cùng đó, địa phương cũng khuyến khích, vận động người dân trên địa bàn tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ thay thế cho phân bón hóa học để giảm thiểu ô nhiễm môi trường đất; sử dụng các sản phẩm sinh hóa hữu cơ không độc hại với đất, với không khí để diệt trừ côn trùng. 

Để tăng lượng cây xanh lọc bớt không khí trong các khu sản xuất trên địa bàn, Phường 12 cũng cho trồng cây xanh ở các khu vực đất trống, đất công cộng theo chương trình trồng 1.000 cây xanh do thành phố cấp cho Phường 11 và Phường 12. Phường thông qua hoạt động của Hội Nông dân cũng vận động người dân tích cực thu gom bao bì hóa chất sử dụng tập trung vào các bể chứa riêng đặt sẵn trên địa bàn để thành phố định kỳ thu gom vận chuyển đi xử lý. Đến nay, toàn phường có 40 thùng thu gom bao bì hóa chất bảo vệ thực vật như thế nằm rải rác trên địa bàn, mỗi năm, thu gom tổng cộng từ 1.200 - 1.500 kg rác thải bao bì hóa chất. Các đoàn thể cũng hướng dẫn, giới thiệu với dân nhiều mô hình làm nhà kính tùy theo nhu cầu để mọi người có thể chọn lựa mẫu phù hợp.